Excepties

Tussen 1900 en 1950 groeide Tilburg in inwoneraantal van 40.000 naar 140.000. Om deze groei van de stad in goede banen te leiden, ontwikkelde het gemeentebestuur onder leiding van burgemeester Cees Becht eind jaren vijftig een grote dadendrang.

Tilburg wordt in tweeën gedeeld door een verhoogde spoorweg met station, rangeerterreinen en NS werkplaats. Hoewel het spoor volgens het Algemeen Uitbreidingsplan uit 1918 naar de zuidzijde van de stad verplaatst zou worden, is dit nooit uitgevoerd. Met de komende herontwikkeling van de Spoorzone zal de tweedeling door een aantal onderdoorgangen alsnog enigszins teniet worden gedaan.

De bouw van deze schouwburg was het begin van de grote stadsvernieuwingsplannen in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Het exterieur geeft op een heldere manier expressie aan de verschillende functies van het gebouw. In halfronde volumes, waarvan de onderste door schoon metselwerk in een getande structuur is geaccentueerd, bevinden zich de foyers, de grote en de kleine zaal. De toneeltoren is ondergebracht in een licht gekromd, met banden van beton gedecoreerd blok. In het rechthoekige glazen volume haaks op de publieksruimten en toren is een restaurant gevestigd.

Op de plaats van een oude herdgang, een driehoekig plein waar paden en wegen samenkwamen, ligt sinds 1898 het Wilhelminapark. Landschapsarchitect Leonard Springer ontwierp het als een romantisch, open stadspark. Het kenmerkt zich door een sikkelvormige waterpartij, open weiden, slingerende paden en verspreide boomgroepen. Ongeveer een eeuw later is het park door Michael van Gessel in de geest van Springer gerenoveerd. Rondom het park is een brede band van hardsteen aangelegd, waarin het gedicht ‘Roeien’ van Martinus Nijhoff is te lezen. Rond het park liggen gebouwen van Tilburgse architecten uit het begin en het eind van de twintigste eeuw.

Het nieuwe stadskantoor maakt deel uit van de grootschalige, naoorlogse vernieuwingsplannen van het centrum. Hiervoor moesten het oude classicistische stadhuis van Henri van Tulder uit 1849, de tuin voor het Paleis-Raadhuis en de arbeidersbuurt Koningswei wijken.

Rondom het enige nog groene Vrijthof in Nederland liggen een aantal typisch Kempische huizen en verschillende religieuze gebouwen. De 75 meter hoge gotische toren met uivormige torenspits van de St. Petrus’ Bandenkerk uit 1450 vormt het middelpunt van het marktveld.

Jarenlang was de tuin van het Fratersklooster in het centrum van Goirle door een tuinmuur aan het zicht onttrokken. Met het doorbreken van de muur heeft het dorp er een fraai park bij gekregen.

Vanaf 2006 bouwt de gemeente Goirle in uitbreidingswijk Boschkens aan ongeveer 800 woningen. Deze liggen in een ring rondom een bestaand bos. Een muur aan de buitenzijde van het plangebied is een continu element en schermt het gebied af van het geluid van de nabijgelegen snelweg. Vrije kavels vormen de overgang van de Doctor Keyzerlaan naar de seriematige woningbouw in de wijk. Inmiddels is het oostelijk deel van Boschkens voltooid.

De Tilburgse Metaaldraadgloeilampenfabriek Volt bouwde aan de Tilburgseweg twee blokken woningen in Amsterdamde School-stijl voor de hogere beambten van de fabriek, met als doel ook werknemers van buiten de regio aan te trekken. De beide rijtjes van vier woningen, die in Goirle bekend staan als de Volthuizen, zijn elkaars spiegelbeeld. Samen met de woningen aan de overkant van de straat (nummers 177-183) die ook in een expressionistische stijl zijn uitgevoerd, geven ze een stedelijk beeld aan een straat die verder vooral uit vrijstaande bebouwing bestaat.

Deze vier urban villa’s bevatten in totaal 39 appartementen in het luxere segment. De blokken zijn ten opzichte van elkaar iets gedraaid, zodat alle woningen aan de zuidzijde profiteren van een vrij uitzicht over groen en water. Afhankelijk van de grootte van de blokken zijn er per verdieping twee of drie appartementen.