Javascript is required to view this map.

Katholicisme

Naast de industrialisatie vormde de katholieke emancipatie halverwege de negentiende eeuw een wezenlijke verandering. In 1848 werd in een grondwetswijziging de vrijheid van godsdienst vastgelegd, waardoor het voor katholieken weer mogelijk werd hun geloof openlijk te belijden; in 1853 werd de bisschoppelijke hiërarchie hersteld. Vanaf toen kon een katholieke infrastructuur ontstaan die reikt van kerken, kloosters en ouderenhuisvesting tot scholen, patronaten en de campus van de universiteit van Tilburg. Een deel van deze infrastructuur is te typeren als boegbeelden van de katholieke zuil, zoals de trotse nieuwe of vernieuwde kerkgebouwen die in elke stad en vrijwel elk dorp zijn te vinden, maar ook allerlei gebouwen die op een meer alledaagse manier het zelfbewustzijn van het katholieke bevolkingsdeel laten zien.

Het is de combinatie van de opkomst van de industrie en de ontwikkeling van een omvangrijke katholieke infrastructuur die onderscheidend is voor de regio, en in sommige opzichten zelfs uniek. Het samengaan van deze twee drijvende krachten, industrie en kerk, heeft het aanzien van Midden-Brabant in hoge mate bepaald. Elders in Brabant is er ook veel architectuur in opdracht van de Rooms Katholieke kerk gerealiseerd, maar is de industrie weer minder present, en waar wel veel industrie is zoals in Eindhoven, is deze van een andere orde en aard. Eindhoven is getekend door de prominentie van één bedrijf – Philips – dat niet alleen laboratoria, fabrieken en kantoorgebouwen heeft voortgebracht, maar een compleet stedelijk spectrum van woonwijken tot sportvoorzieningen. Dat is totaal anders dan de kleinschaliger en meer diverse industrie in Midden-Brabant, die bovendien diepere historische wortels heeft in de regio. Ook is in Eindhoven de katholieke cultuur minder dominant aanwezig in het stadslandschap dan in bijvoorbeeld Tilburg.

Dit voormalige klooster was vanaf 1914 in gebruik door de Paters van Mill Hill als kleinseminarie voor twaalf- tot twintigjarigen. Omdat het aantal priesterroepingen sterk terugliep, veranderde het gebouw in de loop der jaren in een scholengemeenschap voor havo en vwo. Tegenwoordig huisvest het beroepsopleidingen in de sectoren handel, horeca, toerisme en vormgeving.

lees meer

Het neogotische retraitehuis Het Cenakel (1908) is in 1997 gerestaureerd en tot woongebouw en cultureel centrum omgebouwd. De renovatie werd bekostigd door op het terrein twee woontorens met 72 appartementen te bouwen. Door hoogbouw toe te passen, in plaats van de eerder geplande grondgebonden woningen, kon het park rondom het retraitehuis open blijven en aansluiten op het bestaande Leijpark.

lees meer

Vanaf 1946 ontwierp Jos. Bedaux verschillende gebouwen voor het omvangrijke Fatima-complex aan het Leijpark. Het was een van de grootste bouwopdrachten uit zijn vroege carrière en omvatte onder andere een fraterklooster, een kerk, een jongens- en meisjesschool, een verpleeghuis, een parochiehuis, een gymzaal en enkele rijen woningen. Ouderenpension St. Jozefzorg aan de Ringbaan-Zuid is het meest markante onderdeel van het complex.

lees meer

Klooster Ave Maria is gebouwd voor de Franse Zusters van de Mariacongregatie uit Asten. Van 1921 tot 1930 was ook het St. Odulphuslyceum in het gebouw gevestigd. Later werd het klooster een missiehuis van de Paters Oblaten. Vanaf 1970 deed het gebouw onder andere dienst als bejaardenhuis, daklozenopvang en Academie van Bouwkunst. Een brand in 2000 verwoestte het complex, op de voorgevel en karakteristieke traptorens na.

lees meer

Deze O.L.V. Moeder van Goeden Raad was de eerste kerk die Van der Valk ontwierp en was tevens een van zijn belangrijkste bouwopdrachten. Enkele jaren later kreeg hij ook de opdracht om een stedenbouwkundig plan te maken voor het gebied ten zuiden van de kerk.

lees meer

Dit Fraterhuis Petrus Donders is een L-vormig gebouw op de hoek van het Kardinaal de Jongplein en de Pastoriestraat. De expressionistische gevelwand van het tweelaagse gebouw heeft de uitstraling van een burcht en heeft ter plaatse van de overgang naar de naastgelegen woningen een torenvormig entreegebouw. Boven het ingangsportaal is in oranje keramische tegels een kruis aangebracht.

lees meer

De Rotterdamse havenbaron Grewen liet in het begin van de vorige eeuw een groot aantal Antoniuskerken bouwen. Veel van de kerken, zo ook deze, werden door zijn neef Albert Margry en diens zoon Jos ontworpen.

lees meer

Honderd jaar na de bouw werd deze neogotische kerk gesloten. De geplande sloop kon worden voorkomen door het gebouw te herbestemmen tot wijkcentrum, ter vervanging van drie kleinere buurtcentra. Ondanks een brand in 2003, die het dak en de vieringtoren  verwoestte, opende wijkcentrum De Poorten twee jaar later haar deuren. Een metalen vieringtoren vervangt het oorspronkelijke exemplaar.

lees meer

In 1842-43 werd het St. Ignatiusgesticht gebouwd, zoals Huize Goirke aanvankelijk heette. De Zusters van Liefde verzorgden hier hulpbehoevende, oudere mannen. Het neoclassicistische gebouw heeft een carré-vormige plattegrond met twee verdiepingen en een zadeldak. In 1855 is het uitgebreid met twee vleugels aan de voorzijde en in 1911 met een aanbouw aan de achterzijde. De vooruitspringende, gepleisterde hoofdentree wordt beëindigd door een timpaan. De gepleisterde tuitgevels aan de straat hebben hoekpilasters en blindnissen. Op het dak van de voormalige kapel staat een houten klokkenstoel. Tot een grote brand in 2000 heeft het gebouw dienst gedaan als klooster, armenschool, bejaardentehuis en studentenhuisvesting. Het pand is hersteld en herbestemd tot 23 huurwoningen.

lees meer

Begin jaren negentig van de vorige eeuw sloegen de gemeente Tilburg en de Fontys Hogeschool de handen ineen om in het zuidelijk deel van het stadscentrum een bolwerk van cultuur te creëren, het zogenaamde Kunstcluster.

lees meer